Afgelopen maand mochten we aan een bijzonder project werken: de 3D-scan en 3D-print van een 700 jaar oud Palmezel-beeld in samenwerking met Rijksmuseum Twenthe
Dit unieke project heeft als doel om een replica te maken waarmee mensen met een visuele beperking het beeld kunnen voelen en zo een tastbaar beeld krijgen van dit bijzondere kunstwerk. Het originele beeld is kwetsbaar en mag niet worden aangeraakt, maar dankzij moderne technologie brengen we de geschiedenis dichterbij voor iedereen.
đ Hoe we dit deden:
- Met behulp van geavanceerde 3D-scanningstechnologie hebben we elk detail van het Palmezel vastgelegd.
- Vervolgens hebben we deze digitale kopie bewerkt om zo een hoogwaardige 3D-print te kunnen maken. Deze wordt geprint op de BambuLAB 3D-printer bij Saxion Fablab
- De samenwerking tussen het Fablab en het museum maakte het mogelijk om technologie en erfgoed te verbinden.
đŻ Waarom dit belangrijk is:
Deze replica vertelt niet alleen het verhaal van de Palmezel, maar laat ook zien hoe innovatie en inclusiviteit hand in hand kunnen gaan. Moderne technologie maakt erfgoed toegankelijker, terwijl we respectvol omgaan met het origineel. Het is een voorbeeld van wat er mogelijk is als kunst, wetenschap en techniek samenkomen.
đ Samenwerken met waarde:
Dit project benadrukt hoe waardevol partnerschappen zijn. De expertise van Rijksmuseum Twenthe en het Fablab heeft ervoor gezorgd dat we dit project tot een succes konden maken. Samen maken we erfgoed tastbaar en toegankelijk voor iedereen.
Vanaf 25 januari is dit object te zien bij de tentoonstelling ‘Zien & Geloven. Zintuigelijke ervaring in de late middeleeuwenâ https://www.rijksmuseumtwenthe.nl/content/3811/nl/zien-amp-geloven-zintuiglijke-ervaring-in-de-late-middeleeuwen


Het FabLab heeft een 3D-print gemaakt van een âtopstukâ van het Rijksmuseum Twenthe. Daardoor kunnen mensen met een visuele beperking het werk De Palmezel vanaf morgen alsnog âzienâ. âJe kan een beeld vormen door het te voelen.â
Voor de tentoonstelling Zien & Geloven. Zintuigelijke ervaring in de late middeleeuwen, heeft het FabLab het beeld De Palmezel ge-3D-print. In de tentoonstelling gaat het niet alleen om zien, maar kan je ook ruiken, voelen, proeven en horen. De tentoonstelling is daarmee ook erg geschikt voor bezoekers met een visuele beperking. âWe willen kunst ook voor die groep toegankelijk makenâ, zegt Nelleke de Vries, curator van het Rijksmuseum Twenthe.
Normaal gesproken kunnen mensen met een visuele beperking amper van kunst genieten. âDit opent een wereld voor ze. Waar kunst normaal gesproken niet aangeraakt mag worden, kan dat nu wel. Ze kunnen daardoor een beeld vormen bij de kunst die ze voelenâ, vertelt De Vries.
Emmy Kerssen, instructeur en ontwerper bij FabLab, heeft het beeld ingescand en geprint. âHet is mooi dat onze technologie gebruikt kan worden voor een museumstuk.â Ze ziet een toekomst in het gebruik van 3D-printen in de kunstwereld. âJe ziet het al bij voelschilderijen, dat zorgt er ook voor dat mensen met een visuele beperking bereikt kunnen worden, maar je kan het ook gebruiken om een database van alle kunst te maken.â

Nelleke de Vries is blij dat juist De Palmezel als replica geprint is. âMensen geloofden dat het aanraken van de vingers van Jezus, hun veel geluk zou brengen. Je ziet daar op beeld zelf de gebruikssporen nog van. Met dit 3D-geprinte beeld krijgen mensen de kans om die vingers weer aan te raken.â
Het levensgrote beeld van 1 meter 80 is door Kerssen ingescand met een apparaat dat volgens haar veel weg heeft van een tablet. âAlleen zitten er hier veel meer cameraâs op en een infraroodscanner, daarmee kan ik het beeld omzetten in een 3D-scan.â De 3D-print van het beeld is niet op werkelijke grootte. âDat krijg ik hier niet uit de printer. Hij is nu 25 centimeter hoog, dus de schaal is ongeveer 1 op 400â, vertelt Kerssen.
Niet alleen Kerssen en het Fablab zien mogelijkheden in deze technologie, ook Rijksmuseum Twenthe ziet potentie voor de techniek. âDit geeft ons de mogelijkheid om reconstructies te maken van werk dat verloren is gegaan of voor het herstellen van beschadigde kunstwerkenâ, zegt De Vries.
TenÂtoonÂstelÂling Zien & GeÂloÂven
De replica van De Palmezel is onderdeel van de tentoonstelling Zien & Geloven. Tijdens deze tentoonstelling, die van 25 januari tot en met 4 mei loopt, zijn er 115 werken uit de late middeleeuwen te zien. Daarnaast zijn er acht âervaringenâ, zoals het aanraken van de ge-3D-printe Palmezel en het ruiken van wierook. De late middeleeuwen zijn volgens De Vries een goede periode voor deze tentoonstelling. âIn de late middeleeuwen stonden kunst en geloof heel dicht bij elkaar en werden die allebei met alle zintuigen beleefd. Er werden liederen gezongen, boeken gekust en wierook geroken. Met deze tentoonstelling kunnen bezoekers terug naar een tijd waar vandaag de dag moeilijk een beeld van te vormen is.â
